Matylda Herbst (1858 – 1939) była córką łódzkiego fabrykanta Karola Scheiblera i jego żony Anny. W 1875 roku poślubiła Edwarda Herbsta, wspólnika jej ojca. W 1881 roku jej mąż został głównym dyrektorem spółki zakładów Scheiblera. Małżonkowie mieli czwórkę dzieci: trzech synów i jedną córkę.
W latach 70. XIX wieku wzniesiono willę, zwaną czasami też pałacem, w której Herbstowie zamieszkali. Obecnie budynek ten znany jest pod nazwą willi/pałacu Herbsta. Niestety tym samym niejako zapomina się, że mieszkała w nim również Matylda, która w historii tego miejsca schodzi na drugi plan. Mało kto (wyjątkiem jest np. blog Baedeker Łódzki) stosuje nazwę willa Herbstów.
Matylda Herbst w historii zapisała się przede wszystkim jako filantropka. Najczęściej wspomina się o inicjatywach, które podejmowała wraz z mężem. Rzadziej pamięta się, że prowadziła działalność dobroczynną również sama, zwłaszcza po śmierci Edwarda w 1921 roku.
Najbardziej znaną fundacją małżonków jest dziecięcy szpital im. Anny Marii. Powstał on na początku XX w. i nosił imię zmarłej w dzieciństwie córki Matyldy i Edwarda. Po powstaniu szpitala Matylda Herbst bardzo hojnie wspierała go pieniężnie, finansując budowę kolejnych jego zakładów czy pomieszczeń, jak np. szpitalnej biblioteki. Należała również do komitetu zajmującego się pozyskiwaniem środków zewnętrznych na finansowanie działalności bieżącej szpitala.
Wraz ze swoim mężem wspierała również łódzkie świątynie. Co ważne, wspierali oni zarówno świątynie katolickie, jak i ewangelickie (sami byli ewangelikami). Dzięki ich wsparciu powstał kościół św. Anny i znajdująca się obok późniejszego kościoła św. Mateusza kaplica. Z kolei szereg innych kościołów otrzymało od nich drobniejsze wsparcie, np. ufundowali organy w łódzkiej katedrze.
Ponadto Matylda z własnej inicjatywy stworzyła w Sokolnikach, z części swojej rodzinnej posiadłości, miejsce, w którym odbywały się kolonie dla dzieci z robotniczych rodzin. W dwudziestoleciu międzywojennym przekazała tę posiadłość szpitalowi im. Anny Marii, który stworzył tam sanatorium dla dzieci.
W drugiej dekadzie XX w. Herbstowie zamieszkali na stałe w Sopocie. Matylda również i tam prowadziła działalność filantropijną – wspierając chociażby tamtejsze świątynie. W 1938 roku za swoje zasługi społeczno-filantropijne otrzymała od rządu polskiego złoty Krzyż Zasługi.
3) Monika Nowakowska, Pałac Herbsta po modernizacji, Kronika miasta Łodzi, nr 4 (64), 2013.
4) Dorota Berbelska, Magdalena Michalska-Szałacka, Kilka wspomnień o Matyldzie z Scheiblerów Herbstowej, Kronika miasta Łodzi, nr 3 (91), 2021.
(autorstwo: Maksymilian Mikuła)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz