Maria Piotrowiczowa
Maria Piotrowiczowa (1834 – 1863) była jedną z najbardziej znanych uczestniczek powstania styczniowego. Pamięć o niej, wynikająca chyba bardziej z jej bohaterskiej śmierci niż z samego faktu uczestnictwa przez nią w powstaniu, obecna jest w pamięci zbiorowej już od XIX wieku. Jak to jednak zazwyczaj bywa z bohaterami/bohaterkami, postać jej uległa zmitologizowaniu. Do jej historii dodawane są różne, czasami niewiarygodne elementy. Ostatnie kilkadziesiąt lat to wzrost zainteresowania historią kobiet w powstaniu styczniowym. W związku z tym powstało szereg monografii, artykułów naukowych czy tekstów popularnonaukowych, w których wspominana jest Piotrowiczowa. Nie zawsze jednak idzie to w parze z wiarygodnością tych tekstów. Potrafią one podawać rzeczy niesprawdzone, czego najlepszym przykładem jest sprawa daty jej narodzin. Większość artykułów wspomina, że urodziła się w 1839, przy czym oficjalne dokumenty wskazują, że w 1834.
Piotrowiczowa pochodziła z ziemiańskiej rodziny o tradycjach patriotycznych, m.in. jej ojciec brał udział w powstaniu listopadowym. W 1854 roku poślubiła Konstantego Piotrowicza, nauczyciela. Na przestrzeni trwania ich małżeństwa uczył on w szkołach w różnych miejscowościach, przy czym ostatnim miejscem jego pracy była szkoła w Chocianowicach (obecnie dzielnica Łodzi).
W 1862 roku przeprowadzili się do Radogoszczy, czyli wsi należącej do jej matki. Tam Maria zaczęła działać aktywnie w strukturach konspiracyjnych, prawdopodobnie zajmując się agitacją patriotyczną wśród miejscowej ludności. Po wybuchu powstania wstąpiła wraz z mężem do oddziału powstańczego, który stacjonował w okolicy. Nie przeszkodził jej w tym fakt, że była wtedy w ciąży.
Początkowo miała zajmować się aprowizacją oddziału i zbieraniem wśród miejscowej ludności funduszy na jego utrzymanie. Dopiero z czasem miała zacząć walczyć z bronią w ręku. 24 II 1863 zginęła w czasie bitwy pod Dobrą, kiedy to oddział, w którym służyła został okrążony przez Rosjan. Wedle tradycji miała ona walczyć do samego końca, broniąc sztandaru oddziału i rażąc nieprzyjaciela strzałami z rewolweru. Pochowana została w Łodzi, na cmentarzu przy ulicy Ogrodowej.
Bibliografia:
4) Dorota Samborska - Kukuć, Próba restytucji biografii. Maria Piotrowiczowa w świetle dokumentów, Rocznik Łódzki, t. LXVII, 2017.
(autor: Maksymilian Mikuła)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz